Maska zdrowego umysłu.

Jest to termin psychologiczny autorstwa dr. Harveya Cleckleya i Roberta Hare'a. Dotyczy on seryjnych morderców, którzy posiadają idealną mimikę normalnie funkcjonującej osoby a także ukrywają swój wewnętrzny chaos. Stwarzają pozory szczerej, inteligentnej a nawet uroczej osoby. Jednak nie mogą oni doświadczyć prawdziwych emocji.

Brzmi znajomo? Na pewno skojarzyło się wam to z Dexterem Morganem. Pisząc tą notkę postanowiłam sprawdzić czy nasz bohater "spełnia wymagania" typowego seryjnego mordercy.

PRZECIĘTNY SERYJNY MORDERCA?

To biały mężczyzna pomiędzy 25 a 35 rokiem życia. Według badań FBI większość z nich była dziećmi pierworodnymi - co zgodziłoby się akurat jeśli chodzi o brata Dexa - Briana Mosera/Roody'ego Coopera. Już jako dzieci znęcali się nad zwierzętami. Ponadto podane są inne cechy, jednak te najbardziej pasują do naszego bohatera.

DEXTER - PSYCHOPATA?

Dr. Cleckley stworzył także listę objawów psychopatii. Wygląda ona następująco:

 1. Wyraźny urok zewnętrzny i przeciętna lub ponadprzeciętna inteligencja

2. Brak złudzeń i innych oznak irracjonalnego myślenia

3. Brak lęku czy innych „neurotycznych“ objawów, opanowanie, spokój i łatwość mówienia

4. Niesolidność, ignorowanie zobowiązań, brak poczucia odpowiedzialności w sprawach zarówno małej, jak i dużej wagi

5. Nieprawdomówność i nieszczerość - czyli ukrywanie prawdy o sobie

6. Antyspołeczne zachowania, które są niedostatecznie umotywowane i słabo zaplanowane, jakby wynikające z niezrozumiałej porywczości

7. Słabość osądów i nieumiejętność uczenia się z przeszłych doświadczeń

8. Patologiczny egocentryzm. Całkowite skoncentrowanie na sobie, niezdolność do prawdziwej miłości i przywiązania - coś z tego jest w naszym Dexterze, jednak ulega to zmianie

9. Ogólny niedostatek głębokich i trwałych emocji

10. Brak prawdziwego wglądu, niezdolność spojrzenia na siebie oczami innych

11. Brak wdzięczności za okazane szczególne względy, serdeczność i zaufanie 

12. Dziwaczne i ekscentryczne zachowania po spoźyciu alkoholu i nie tylko – wulgarność, opryskliwość, gwałtowne zmiany nastroju, wybryki

13. Brak prawdziwych prób samobójczych

14. Bezosobowe, prymitywne i słabo zintegrowane życie seksualne - początkowo

15. Brak planów życiowych i niezdolność prowadzenia zorganizowanego życia, za wyjątkiem życia prowadzącego do klęski.

Jak widac to pomimo tego, że nasz bohater stara się pomagać innym zabijając przestępców to jednak posiada w sobie coś z psychopaty.

JAK ROZPOZNAĆ MORDERCĘ?

Organy ścigania sporządzają profile sprawców, czyli krótkie, dynamiczne charakterystyki zwięźle ujmujące najważniejsze cechy zabójcy i przejawy jego zachowań.

Istnieje około pięciu podgrup sprawców z powodów:

1.) emocjonalnych

2.) seksualnych

3.) patologicznych (urojeniowych)

4.) ekonomiczno-rabunkowych

5) z zemsty.

Dexterowi najbliżej jest do podgrupy dotyczącej powodów emocjonalnych.Chociaż trzeba także wziąć pod uwagę punkt 3, ponieważ bohater zabija by uciszyć swego Mrocznego Pasażera - swój wewnętrzny głos.

Robert K. Ressler, były agent FBI uważany za osobę, która pierwszy raz użyła terminu "seryjny morderca" stworzył podział sprawców ze względu na stopień zachowania, czyli zorganizowanych i niezorganizowanych. Biorąc pod uwagę naszego bohatera, zalicza się on do tych pierwszych. Dlaczego? Następnie przedstawię cechy tego typu mordercy, które pokrywają się z Morganem.

DEXTER MORGAN = SPRAWCA ZORGANIZOWANY

Jest "zimny" emocjonalnie oraz posiada wymienioną wcześniej maskę zdrowego umysłu. To mężczyzna w wieku ponad 30 lat. Jest dobrym aktorem - perfekcyjnie odgrywa typowe ludzkie zachowania. Nie ma poczucia winy. Wszystkie jego zbrodnie są dokładnie zaplanowane. Po każdej z nich kolekcjonuje trofea symbolizujące jego zdobycze. Kontaktuje się z policją, pomaga im. Ponadto stara się nie pozostawiać śladów po sobie, manipuluje ciałem ofiary. Jego zabójstwa przebiegają zawsze w podobny sposób. Cały Dexter, prawda?

MODUS OPERANDI

Hasło powyżej oznacza cały rytuał zabójstwa, czyli co, gdzie i jak. Dexter najpierw obserwuje swoje ofiary. Jego narzędzie zbrodni to głównie nóż (podobno najlepiej leży w ręce). Przed zabiciem najpierw dokładnie przygotowuje miejsce zbrodni oklejając je plastikową plandeką. Sam odziany jest w specjalny kombinezon. Swoje ofiary wyrzuca w plastikowym worku na śmieci do morza. Działa sam (pomijając 3 sezon). Nikomu nie przechwala się tym co robi. Sposób Dextera jest podobny do zbrodni idealnej opisanej w magazynie "Quest".

SUMMA SUMMARUM

Wychodzi na to, że Dexter "spełnia" warunki typowego seryjnego mordercy. Wydawałoby sie, że osoba zachowująca się jak typowy chłopak z sąsiedztwa nie jest zdolna do takich czynów. Biorąc pod uwagę historie prawdziwych seryjnych morderców takich jak Ed Gein (na podstawie jego czynów powstała książka "American Psycho" B.E. Ellisa a także film Hoopera "Teksańska Masakra Piłą Mechaniczną") czy też Teda Bundy'ego (powstał film o nim, jego tytuł to imię i nazwisko słynnego mordercy, w Polsce dostępny pod tytułem "Bezlitosny morderca".) nie zawsze mamy do czynienia z ludźmi zdrowymi umysłowo.